The Long Explanation of the Noble Perfection of Wisdom in One Hundred Thousand, Twenty-Five Thousand, and Eighteen Thousand Lines
F.161.a

སྟོང་པ་ཉིད་ལ་འདས་པའི་གཟུགས་དམིགས་པར་ལྟ་ག་ལ་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་གཟུགས་སྟོང་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་གི་ཚེ་གཟུགས་དང་འབྲེལ་བའི་སྟོང་པ་ཉིད་སྨོས་པ་དེའི་ཚེ་སྟོང་པ་དེ་ཉིད་ཀྱང་ཀུན་བརྟགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ན་སྟོང་པ་ཉིད་དེ་ལ་གཟུགས་ཡོད་པར་གཟུགས་ལ་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །​སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་། དུས་གསུམ་མཉམ་པ་ཉིད་ལ་མི་དམིགས་པར་བསྟན་ནས། མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱང་མཉམ་པ་ཉིད་ལ་མི་དམིགས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ཅི་ལས་དགོངས་ཤེ་ན། མཐར་ཐུག་པའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ས་ལ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་བདག་ཉིད་དུ་གྱུར་ནས། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་རྗེས་སུ་ཞུགས་ཏེ། དེ་བས་ན་དེ་ལ་དུས་གསུམ་མཉམ་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ཡང་མེད་ལ། དུས་གསུམ་དུ་གཏོགས་པའི་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་མེད་དོ། །​དེའི་ཕྱིར། མཉམ་པ་ཉིད་ལ་འདས་པ་དང་། མ་འོངས་པ་དང་། ད་ལྟར་བྱུང་བའི་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དམིགས་པར་ག་ལ་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །​དེ་བཞིན་དུ་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །​འགྲེས་ནི་དུས་གསུམ་མཉམ་པ་ཉིད་བསྩལ་བའི་འགྲེས་དང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་གཉིས་ཀྱི་སྒོ་ནས་བསྩལ་བའི་འགྲེས་དང་། ཕུང་པོ་ལྔའི་ཆོས་རྣམས་ལ་དུས་གསུམ་བསྩལ་བའི་འགྲེས་དང་། སྟོང་པ་ཉིད་ལ་དུས་གསུམ་དུ་གཏོགས་པའི་ཕུང་པོ་ལྔའི་ཆོས་རྣམས་བསྩལ་བའི་འགྲེས་དང་། དུས་གསུམ་མཉམ་པ་ཉིད་ལ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་བསྩལ་བའི་འགྲེས་དང་། དེ་དག་ལ་སྟོང་པ་ཉིད་བསྩལ་བའི་འགྲེས་དང་། དེ་དག་ཉིད་ལ་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ལ་སོགས་པ་མ་འདྲེས་པའི་མཐར་ཐུག་པའི་བར་དག་བསྩལ་བའི་འགྲེས་དང་། སོ་སོ་སྐྱེ་བོ་བསྩལ་བའི་འགྲེས་དང་། ཉན་ཐོས་དང་། རང་སངས་རྒྱས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བསྩལ་བའི་འགྲེས་རྣམས་སུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་བས་ན་འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་ཐེག་པ་ཡིན་པས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བར་ངེས་པའི་ཚིག་གིས་བསྟན་ཏོ། །​བཅོམ་ལྡན་འདས་གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་འདི་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་སླད་དུ་བསྒོ་བ་མཛད་པས་འདི་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྟན་པར་སེམས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གནས་བརྟན་གང་པོས་འོག་ནས་བཤད་པའི་སྐབས་དབྱེ་བའི་ཕྱིར་གསོལ་པའོ།

སྟོང་པ་ཉིད་ལ་འདས་པའི་གཟུགས་དམིགས་པར་ལྟ་ག་ལ་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་གཟུགས་སྟོང་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་གི་ཚེ་གཟུགས་དང་འབྲེལ་བའི་སྟོང་པ་ཉིད་སྨོས་པ་དེའི་ཚེ་སྟོང་པ་དེ་ཉིད་ཀྱང་ཀུན་བརྟགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ན་སྟོང་པ་ཉིད་དེ་ལ་གཟུགས་ཡོད་པར་གཟུགས་ལ་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །​སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་། དུས་གསུམ་མཉམ་པ་ཉིད་ལ་མི་དམིགས་པར་བསྟན་ནས། མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱང་མཉམ་པ་ཉིད་ལ་མི་དམིགས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ཅི་ལས་དགོངས་ཤེ་ན། མཐར་ཐུག་པའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ས་ལ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་བདག་ཉིད་དུ་གྱུར་ནས། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་རྗེས་སུ་ཞུགས་ཏེ། དེ་བས་ན་དེ་ལ་དུས་གསུམ་མཉམ་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ཡང་མེད་ལ། དུས་གསུམ་དུ་གཏོགས་པའི་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་མེད་དོ། །​དེའི་ཕྱིར། མཉམ་པ་ཉིད་ལ་འདས་པ་དང་། མ་འོངས་པ་དང་། ད་ལྟར་བྱུང་བའི་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དམིགས་པར་ག་ལ་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །​དེ་བཞིན་དུ་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །​འགྲེས་ནི་དུས་གསུམ་མཉམ་པ་ཉིད་བསྩལ་བའི་འགྲེས་དང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་གཉིས་ཀྱི་སྒོ་ནས་བསྩལ་བའི་འགྲེས་དང་། ཕུང་པོ་ལྔའི་ཆོས་རྣམས་ལ་དུས་གསུམ་བསྩལ་བའི་འགྲེས་དང་། སྟོང་པ་ཉིད་ལ་དུས་གསུམ་དུ་གཏོགས་པའི་ཕུང་པོ་ལྔའི་ཆོས་རྣམས་བསྩལ་བའི་འགྲེས་དང་། དུས་གསུམ་མཉམ་པ་ཉིད་ལ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་བསྩལ་བའི་འགྲེས་དང་། དེ་དག་ལ་སྟོང་པ་ཉིད་བསྩལ་བའི་འགྲེས་དང་། དེ་དག་ཉིད་ལ་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ལ་སོགས་པ་མ་འདྲེས་པའི་མཐར་ཐུག་པའི་བར་དག་བསྩལ་བའི་འགྲེས་དང་། སོ་སོ་སྐྱེ་བོ་བསྩལ་བའི་འགྲེས་དང་། ཉན་ཐོས་དང་། རང་སངས་རྒྱས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བསྩལ་བའི་འགྲེས་རྣམས་སུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་བས་ན་འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་ཐེག་པ་ཡིན་པས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བར་ངེས་པའི་ཚིག་གིས་བསྟན་ཏོ། །​བཅོམ་ལྡན་འདས་གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་འདི་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་སླད་དུ་བསྒོ་བ་མཛད་པས་འདི་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྟན་པར་སེམས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གནས་བརྟན་གང་པོས་འོག་ནས་བཤད་པའི་སྐབས་དབྱེ་བའི་ཕྱིར་གསོལ་པའོ།