The Long Explanation of the Noble Perfection of Wisdom in One Hundred Thousand, Twenty-Five Thousand, and Eighteen Thousand Lines
F.71.a
བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་འདི་ཉན་ཐོས་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་ཤེས་རབ་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ཤེས་རབ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་ཐ་མི་དད་པ། དབེན་པ། མ་སྐྱེས་པ། ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་ལགས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཤེས་རབ་ཀྱང་གནས་གྱུར་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་ཅིང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ་སྙམ་ནས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཐེ་ཚོམ་སྐྱེ་བས་སོ། །ཐ་མི་དད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གཅིག་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དབེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་དག་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མ་སྐྱེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདུས་མ་བྱས་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་ཀུན་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དང་བྲལ་བའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐ་དད་དུ་དབྱེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱི་དབང་གིས་གློ་བུར་བ་དག་ནི་ཐ་དད་དོ། །ཁྱད་པར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་ཐ་དད་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་རབ་རང་བཞིན་གཅིག་པ་རྣམས་གཅིག་ལ་གཅིག་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པ་མི་རིགས་སོ་ཞེས་ཞུས་པའོ། །ཤཱ་རིའི་བུ་དེ་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ངོ་བོ་ཉིད་དེ་ལ་བྱེ་བྲག་མེད་དུ་ཟིན་ཀྱང་སྔོན་གྱི་སྨོན་ལམ་གྱི་མཐུས་རྒྱུ་ཐ་དད་པ་དང་། འབྲས་བུ་ཐ་དད་པ་ཡོད་དོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །རྒྱུ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། བསམ་པ་དང་། སྤྱོད་པ་དང་། བྱ་བའོ། །འབྲས་བུ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་དང་། ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བའོ། །དེ་ལ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་བསམ་པའི་ཆེ་བའི་བདག་ཉིད་བསྟན་ཏོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་སྤྱོད་པས་ཞེས་བྱ་བས་ནི་སྤྱོད་པའི་ཆེ་བའི་བདག་ཉིད་བསྟན་ཏོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་བྱ་བའི་ཆེ་བའི་བདག་ཉིད་བསྟན་ཏོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པར་བྱས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་འབྲས་བུའི་བྱེ་བྲག་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་བསྟན་ཏོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་བཟླའོ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་བསྟན་ཏོ། །དེའི་འོག་ཏུ་འགྲེས་གསུམ་བསྟན་ཏེ།
བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་འདི་ཉན་ཐོས་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་ཤེས་རབ་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ཤེས་རབ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་ཐ་མི་དད་པ། དབེན་པ། མ་སྐྱེས་པ། ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་ལགས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཤེས་རབ་ཀྱང་གནས་གྱུར་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་ཅིང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ་སྙམ་ནས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཐེ་ཚོམ་སྐྱེ་བས་སོ། །ཐ་མི་དད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གཅིག་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དབེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་དག་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མ་སྐྱེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདུས་མ་བྱས་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་ཀུན་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དང་བྲལ་བའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐ་དད་དུ་དབྱེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱི་དབང་གིས་གློ་བུར་བ་དག་ནི་ཐ་དད་དོ། །ཁྱད་པར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་ཐ་དད་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་རབ་རང་བཞིན་གཅིག་པ་རྣམས་གཅིག་ལ་གཅིག་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པ་མི་རིགས་སོ་ཞེས་ཞུས་པའོ། །ཤཱ་རིའི་བུ་དེ་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ངོ་བོ་ཉིད་དེ་ལ་བྱེ་བྲག་མེད་དུ་ཟིན་ཀྱང་སྔོན་གྱི་སྨོན་ལམ་གྱི་མཐུས་རྒྱུ་ཐ་དད་པ་དང་། འབྲས་བུ་ཐ་དད་པ་ཡོད་དོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །རྒྱུ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། བསམ་པ་དང་། སྤྱོད་པ་དང་། བྱ་བའོ། །འབྲས་བུ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་དང་། ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བའོ། །དེ་ལ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་བསམ་པའི་ཆེ་བའི་བདག་ཉིད་བསྟན་ཏོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་སྤྱོད་པས་ཞེས་བྱ་བས་ནི་སྤྱོད་པའི་ཆེ་བའི་བདག་ཉིད་བསྟན་ཏོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་བྱ་བའི་ཆེ་བའི་བདག་ཉིད་བསྟན་ཏོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པར་བྱས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་འབྲས་བུའི་བྱེ་བྲག་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་བསྟན་ཏོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་བཟླའོ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་བསྟན་ཏོ། །དེའི་འོག་ཏུ་འགྲེས་གསུམ་བསྟན་ཏེ།
eTengyur, UT23703-1409-0000, page 143 (71a).
About the eTengyur
The Tibetan page displayed here is from the eTengyur, a digital input version prepared by Esukhia and Barom Theksum Choling. It is based on scans of the Degé Tengyur from Sakya College, completed with the Degé Tengyur from Songtsen Library (BDRC catalogue no. W2KG209989).
Note that 84000 translations are made from a variety of sources, and readings may not always follow this particular version exactly. For details of the readings used in this translation, see Introduction and Notes; for the eTengyur, see the Tibetan and Himalayan Library.
The English translation of this folio by 84000 Translating the words of the Buddha can be found at:
https://read.84000.co/translation/toh3808/UT23703-093-001-21807#UT23703-093-001-21807